دانشگاه و انتخابی آگاهانه

نداشتن شناخت از دانشگاه و فرآیند تحصیلی آن باعث سردرگمی دانش آموزان و گاه خانواده آنان درانتخاب رشته ، ادامه تحصیل و تصمیم گیری های صحیح در مورد آینده می شود.

این اقدام ناآگاهانه در بسیاری موارد حتی پس از ورود به دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور و شاید پس از فراغت از تحصیل نیز آثار خود را به صورت نارضایتی از رشته خود نشان داده است.

گاه این موضوع سبب بی میلی دانشجویانی می شود که بدون شناخت کافی و با تصوراتی غیر واقعی، رشته ای را انتخاب کرده و اکنون آن را مطابق با توانایی ها و یا تمایلات خود نمی یابند درحالی که این مساله صدماتی از نظر علمی، روحی،اجتماعی و خانوادگی بر دانشجو و اطرافیان او وارد می آورد.

از این رو معرفی شاخه ها و گرایش های مختلف رشته های تحصیلی دانشگاهای برای دانش آموزان و خانواده های آنان با هدف شناسایی دقیق رشته ها و گرایش های آن، ارائه تصویری روشن از تحصیلات دردر آن رشته یا شاخه تحصیلی و مقاطع آن، اطلاع از آگاهی ها و توانمندی های لازم برای داوطلب، معرفی رشته های تحصیلی و کاربرد آن در اجتماع و ارائه دورنمای روشن آینده شغلی به منظور استفاده بهینه از سرمایه های انسانی و مالی در سطح کشور، ضرورت دارد.

معرفی و شناخت رشته های تحصیلی دانشگاهی از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا یکی از سرفصل های مهم زندگی فردی و اجتماعی آن فرد را همین انتخاب رشته تشکیل می دهد.

فرآیند انتخاب رشته یکی از تصمیم های مهم هر فردی است که باید با نگاه به علاقمندی و آینده شغلی چیدمان شود.

برای انتخاب رشته صحیح و آگاهانه داوطلبان باید تنها از نظرات افرادی استفاده کنند که دارای اطلاعات کافی در زمینه انتخاب رشته باشند.

انتخاب رشته تحصیلی یعنی تصمیم در مورد مسیر شغلی که قرار است سال ها درآن فعالیت کنید پس رغبت و علاقه داوطلبان باید مهمترین پارامتر تصمیم گیری افراد در مورد رشته تحصیلی و شغل آینده باشد.

مهمترین موضوع در انتخاب رشته صحیح، شناخت صحیح رشته ها و انتخاب رشته های مورد علاقه است که نباید از آن غفلت کرد.

برای شناخت بهتر رشته های فنی مهندسی، علوم تجربی، علوم انسانی، زبان و هنر ضرورت دارد آشنایی با توانایی‌های‌ لازم‌ هر رشته، موقعیت‌ شغلی‌ در ایران ، درس‌های‌ هر رشته‌ در طول‌ تحصیل‌ و گرایش های هر رشته و شرایط ادامه تحصیل فراهم آید.

انتخاب رشته

روانشناس و مشاور تحصیلی آموزش و پرورش استان البرز دراین زمینه گفت: انتخاب رشته آخرین قدم درفرآیند ورود دانش‌آموزان به دانشگاه است و نتیجه زحمات چندین ساله داوطلبان به یک انتخاب رشته صحیح و منطقی بستگی دارد بنابراین پی بردن به اینکه چگونه یک انتخاب رشته صحیح داشته باشیم در رسیدن به موفقیت بسیار اهمیت دارد.

مصطفی سوری با اشاره به اینکه داوطلبان ورود به دانشگاه ها درمرحله مهم انتخاب رشته تحصیلی خود قرار دارند، خاطرنشان کرد: مرحله ای که تشخیص آن ها دراین برهه مهم، سازنده آینده شغلی و اجتماعی آنان خواهد بود.

وی خاطرنشان کرد: صدها هزار نفر از راهیان دانشگاه پس از پذیرفته شدن در آزمون سراسری در مرحله مهم انتخاب رشته تحصیلی قرار دارند. انتخاب رشته هم حساس و هم بسیارمهم است.

سوری بیان داشت: همچنین اقدام درمرحله انتخاب رشته تحصیلی در معرض آسیب هایی است که بی تفاوتی و بی اطلاعی نسبت به آن ها می تواند آینده و توانایی جوانان را تحت تأثیر منفی قرار دهد. همچنان که مواجهه درست، سنجیده منطقی و مدبرانه با انتخاب رشته می تواند نویدبخش آینده و راهی مطمئن و کم دغدغه برای آن ها باشد.

وی به نحوه انتخاب رشته داوطلبان پرداخت و یادآورشد: همه داوطلبانی که مجاز به انتخاب رشته شده‌اند اعم از اینکه در یک یا چند گروه آزمایشی شرکت کرده باشند و در یک دوره یا همه دوره‌ها مجاز به انتخاب رشته شده باشند، فقط یک فرم انتخاب رشته اینترنتی که حداکثر ۱۰۰ کد رشته تحصیلی درآن قابل درج است، ارائه می‌شود و داوطلبان تنها یک‌ بار اجازه انتخاب رشته دارند.

این مشاور تحصیلی ادامه داد: انتخاب رشته داوطلبان فقط از طریق اینترنت امکان‌پذیر است، بنابراین داوطلبان مجاز به انتخاب رشته باید با مراجعه به سایت سازمان سنجش نسبت به وارد کردن کد رشته‌های تحصیلی انتخابی براساس تقدم علاقه اقدام و سپس یک نسخه از کد رشته‌های تحصیلی انتخابی خود را پرینت و بعد از کنترل مجدد کد رشته‌های انتخابی،‌ پرینت نهایی را نزد خود نگهداری کنند.

وی گفت: برای انتخاب رشته درست باید به انتخاب رشته و اطلاعات فنی ضروری توجه کرد زیرا انتخاب رشته صحیح به اطلاعات کامل نیاز دارد.

سوری با بیان اینکه برای انتخاب رشته صحیح باید به اطلاعات فنی نگاه ویژه ای داشت، اضافه کرد: توجه به رتبه در سهمیه و رتبه کشوری و زیر گروه های آن یعنی رشته تحصیلی از چه نوع است.

وی یادآورشد: در ۱۳ رشته تحصیلی از جمله پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی، حقوق، حسابداری، مدیریت، مهندس برق و صنایع گزینش کشوری صورت می گیرد. پس در انتخاب این رشته ها رتبه کشوری مهم است و در انتخاب سایر رشته ها،رتبه در زیر گروه اهمیت دارد.

این روانشناس و مشاور تحصیلی به زیر گروه آزمایشی و انتخاب رشته اشاره وعنوان کرد: در انتخاب رشته بسته به اهمیت دروس دبیرستانی در تحصیل در رشته دانشگاهی، زیرگروه ها شکل می گیرند که دروس مختلف ضریب متفاوت دارندمثلا برای قبولی و انتخاب رشته شیمی، به رتبه در زیر گروهی باید توجه کنید که شیمی ضریب بالاتری دارد.

وی افزود: در رتبه کل و نمره کل در انتخاب رشته نیزبه این معنا ست که بالاترین نمره زیر گروه شما اخذ می شود و براساس آن رتبه بندی صورت می گیرد. پس هم رتبه کل و هم نمره کل فرضی است و اهمیتی در انتخاب رشته ندارد.

سوری بیان داشت: رشته های استانی، ناحیه ای، قطبی و کشوری هم بسته به اهمیت رشته و کارهای کارشناسی انجام شده درباره رشته ها و ضرورت بومی گزینی یعنی فرد از محل زندگی خود دور نشود و برای تحصیل در رشته ای که در شهرخود وجود دارد، راه دور نرود ، این دسته بندی انجام شده است.

وی با بیان اینکه در رشته های استانی باید رشته هایی را از استان محل تحصیل خود انتخاب کنید که بالاترین شانس قبولی را که حدود ۸۰ درصد می باشد را دارد، اضافه کرد: رشته های ناحیه ای هم به چند استان که کنار هم قرار دارند گفته می شود و شخص با انتخاب رشته از رشته های ناحیه ای محل سکونت خود حدود ۷۰ درصد شانس قبولی دارد.

این مشاور تحصیلی آموزش و پرورش استان البرز ادامه داد: رشته های قطبی نیز به مجموع چند ناحیه ای که کنار هم قرار می گیرند گفته می شود که اگر فرد در قطب خود انتخاب رشته کند شانس بیش تری برای قبولی دارد و رشته های کشوری نیز در چنین رشته های تحصیلی بدون ملاحظه بومی گزینی و فقط براساس نمره کل اکتسابی و رتبه کشوری انتخاب رشته صورت می گیرد.

سوری با تاکید بر اینکه داوطلبان ورود به دانشگاه از مشاوران آگاه و با تجربه در امر انتخاب رشته کمک بگیرید، ادامه داد: در انتخاب رشته سراسری هر چقدر از شهر و استان و ناحیه و قطب خود دور شوید، شانس شما هم برای قبولی به این نسبت کاهش پیدا می کند.

عوامل تاثیرگذار در انتخاب رشته

فاطمه فیضی از مشاوران تحصیلی آموزش و پرورش البرز گفت: عوامل تاثیر گذاردر انتخاب رشته به ۲ دسته بیرونی و درونی تقسیم می شوند.

وی مهمترین عوامل بیرونی تاثیرگذار درانتخاب رشته را شامل خانواده ، محیط آموزشی، افراد تاثیرگذار در زندگی فرد،گروه‌های همسالان و رسانه‌ها ذکر کرد. عوامل درونی تاثیرگذار درانتخاب رشته هم شامل علاقه، ارزش‌ها، اعتقادات ، توانایی‌ها و مهارت‌ها، ویژگی‌های شخصیتی و اهداف و تجربیات می شود.

این مشاور تحصیلی بیان داشت: برای انتخاب رشته صحیح و آگاهانه داوطلبان باید تنها از نظرات افرادی استفاده کنند که دارای اطلاعات کافی در زمینه انتخاب رشته باشند.

فیضی خاطرنشان کرد: داوطلبان باید در انتخاب رشته محدودیت‌ها و شرایط خاص خود را در نظر داشته باشند و پس از انجام مشورت‌های لازم، جمع بندی و بر اساس نتایج حاصله در زمینه انتخاب رشته تصمیم گیری کنند و همچنین در کنترل کدرشته‌های انتخابی مورد علاقه خود، باید به اولویت رشته های تحصیلی انتخابی، مقطع تحصیلی رشته‌ها، دانشگاه محل رشته‌های تحصیلی انتخابی، شهرهای محل دانشگاه‌ها و دوره‌های تحصیلی رشته‌های انتخابی، دقت کافی داشته باشند.

مهم بودن رشته یا دانشگاه

فاطمه دادخواه از مشاوران تحصیلی آموزش و پرورش ناحیه یک کرج هم گفت: ۹۹ درصد افرادی که در کنکور شرکت کرده‌اند، سر این دوراهی گیر می کنند که رشته خوب در یک دانشگاه ضعیف و یا و یک رشته‌ متوسط در یک دانشگاه خوب انتخاب کنند که این مهم نیاز به تصمیم گیری دارد تا درآینده پشیمانی درپی نداشته باشد.

وی با اشاره به اینکه در این مورد، اطرافیان اغلب نظرهای متفاوتی با توجه به تجربه‌ی خویش به ما توصیه می‌کنند که دربعضی مواقع این نظرات می‌تواند کمک‌کننده باشد، خاطرنشان کرد: اما اگر می‌خواهید تصمیم درست را خودتان بگیرید و درآینده‌ی نزدیک دچار پیشمانی نشوید، بهتر است کمی در این مورد تحقیق کنید.

وی بیان داشت: باید علایق خود را در لیست انتخاب‌هایتان قرار دهید. مطمئن باشید نظرات یک مشاور آگاه در این زمینه می‌تواند بسیار مفید باشد.

دادخواه با بیان اینکه داوطلب مجاز به انتخاب رشته باید از خود سوال کند که رشته تحصیلی مهم است یا دانشگاه زیرا تصمیم نهایی در این زمینه باید توسط خود فرد گرفته شود، تصمیمی که باید با توجه به اولویت‌ها و دور نگاه شخص از زندگی و آینده‌ خود گرفته شود می‌تواند بهترین تصمیم باشد.

وی با بیان اینکه برخی از دانشجویان تنها قصد گرفتن مدرک دارند و برایشان شغل و بازار کار مهم نیست، اضافه کرد: بعضی دیگر به فکر بورسیه شدن و بسیاری دیگر برای تحصیل و یافتن شغل مناسب تلاش هستند لذا برای هرکدام از این دیدگاه‌ها نوع انتخاب‌ها نیز متفاوت است. پس بهتر است قبل از انتخاب به اولویت‌ها و اهداف خود از تحصیل پی ببرید.

وی ادامه داد: داوطلب باید اولویت ها و دورنمای آینده‌ی خود را مشخص کند تا بتواند براساس معیارها دست به انتخاب رشته درست بزند.

این مشاور تحصیلی با بیان اینکه علاقه و استعداد بازهم اولویت اول انتخاب افراد محسوب می‌شود، عنوان کرد: اما متاسفانه بیشتر دانش‌آموزان درک درستی از علایق و استعدادهای خودشان ندارند. یا آن‌ها را کشف نکرده‌اند یا تمایلی به کشف ندارند، یا بعضی دیگر احساس می‌کنند اصلاً استعدادی ندارند.

وی تصریح کرد: همه‌ی انسان‌ها دارای استعداد و هوش و علاقه هستند و بهتر است قبل از انتخاب رشته به تحقیق پیرامون این ویژگی‌های ذاتی و رفتاری خویش بپردازید تا بتوانید جواب بسیاری از سؤالات خویش را پیدا کنید زیرا افرادی که از علایق و مهارت‌های خود مطمئن هستند، انتخاب بسیار آسان است.

وی استفاده از تست‌های استعدادیابی را برای پی بردن به استعداد و علایق خود بسیار مهم دانست چراکه تست‌های استعدادیابی می‌تواند فرد را از این سر درگمی‌ها نجات دهد و راه انتخاب را هموار سازند.

آینده شغلی و تحصیلی

روانشناس البرزی گفت: اگر می‌خواهید در آینده صاحب شغل و موقعیت اجتماعی خوبی شوید به این اولویت دقت کنید.

دکتر یونس جاوید نسب اظهارداشت: برای بسیاری از اشخاص داشتن درآمد بالا و شغل مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است لذا اگر جزو چنین افرادی هستید بهتر است بجای دانشگاه برتر به فکر رشته‌ی برتر با آینده‌ای بهتر باشید.

وی با بیان اینکه رشته‌ی برتر به این منظور نیست که دنبال رشته‌های معروف و پرطرفدار باشید، خاطرنشان کرد: صرفا به دنبال رشته‌هایی باشید که درایران بازار کار مناسبی دارند و می‌دانید با تلاش و کوشش و کسب مهارت‌های جدید صاحب شغل و درآمد مناسب در آینده شوید.

وی به موقعیت و شرایط زندگی فرد هم اشاره کرد و یادآورشد: در برخی موارد شرایط اقتصادی و مالی خانواده می‌تواند در تصمیم‌گیری در این رابطه خیلی مهم باشد و شرایط زندگی شخص نیز می‌تواند نظر او را تغییر دهد.

وی بیان داشت: برای شخصی که هزینه‌های تحصیل را نمی‌تواند پرداخت کند دانشگاه‌های دولتی بسیار مهم و دراولویت هستند پس در این حالت فرد باید رشته‌ی مورد علاقه‌ی خود را در میان دانشگاه‌های دولتی بدون شهریه انتخاب کند تا بتواند به تحصیلادامه دهد و گاهی ممکن است در این حالت مجبور به انتخاب یک رشته‌ی متوسط در دانشگاه بهتر باشد تا بتواند از پس هزینه‌های تحصیل برآید. پس بهتر است قبل از انتخاب نهایی به شرایط زندگی و وضعیت مالی خانواده خود دقت کنید.

جاوید نسب ادامه داد: اگر قصد دارید بورسیه شوید و در خارج از کشور تحصیلات تکمیلی خود را ادامه دهید، باید روی یک دانشگاه برتر و به ‌قول ‌معروف رشته‌های تاپ تمرکز کنید چون دانشگاه‌های سطح پایین نمی‌توانند این امکان را برای شما فراهم کنند.

وی تصریح کرد: موفقیت یک فرد در تحصیل و شغل به علاقه، پشتکار و تلاش او در کسب مهارت‌ها و تلاش او در جهت کسب تجربه بستگی دارد.

وی اضافه کرد: بعضی از افراد روی دانشگاه‌های برتر تاکید می‌کنند درصورتی‌که یادگیری بیشتر به خود دانشجو بستگی دارد تا محل دانشگاه و نوع دانشگاه، البته وقتی دانشگاه امکانات آموزشی بالایی داشته باشد، باعث ایجاد انگیزه در دانشجویان می‌شود، اما وقتی به رشته‌ای علاقه نداشته باشیم هرچقدر هم دانشگاه خوب باشد بازهم از تحصیل لذت نمی‌بریم.

این روانشناس با اشاره به اینکه برای برخی افراد دورنما و ظاهر زندگی و حرف‌های اطرافیان بسیار مهم‌تر از اهداف خود است، اضافه کرد: تحصیل در یک دانشگاه معروف می‌تواند ظاهر جذابی به تحصیلات آن‌ها بدهد، اما این ظاهر تنها برای یک یا دو ترم می‌تواند جذاب باشد و بعدازآن برای شخص عادی می‌شود.

وی بیان داشت: باید دقت کنید تحصیل در یک دانشگاه فقط چهار سال یا دو سال از عمرتان را تشکیل می‌دهد اما زندگی و کار با رشته‌ای که در آن تحصیل کرده‌اید برای یک عمر با شماست.

جاوید نسب افزود: گذراندن واحدهای درسی و گرفتن یک مدرک خشک‌وخالی از بهترین رشته‌های دنیا در بهترین دانشگاه‌ها بدون مهارت، علاقه و هدف نمی‌تواند در موفقیت فرد تا ثیری داشته باشد که چه‌ بسا عمر او را نیز هدر می‌دهد.

وی عنوان کرد: کارفرمایان نیز به دنبال افراد بامهارت هستند و مطمئن باشید هنگام استخدام قبل از بررسی رتبه دانشگاه شما یا باید رشته‌ پر رنگ و لعاب شما، به مهارت‌ها و تخصص‌های شما دقت می‌کنند.

وی گفت: در انتخاب رشته دانشگاه باید اولویت‌های زندگی خود را بهتر بشناسید،به اهداف خود دقت کنید،علایق خود را درنظر بگیرید و برای موفقیت تمام پیش‌نیازهای رشته‌ی خود را کسب کنید.

این روانشناس تاکید کرد: دنیای امروز ما به افراد متخصص و حرفه‌ای و بامهارت نیاز دارد تا شغلشان را با عشق و علاقه و انگیزه دنبال کنند.

۹ پایگاه انتخاب رشته

معاون پرورشی و فرهنگی اداره کل آموزش و پرورش البرزگفت: ۹ پایگاه انتخاب رشته کنکور سراسری با رویکرد انتخاب رشته آگاهانه و امنیت شغلی درآینده دراین استان راه اندازی شد.

فرشته فهمیده افزود: با اعلام نتایج مرحله اول آزمون سراسری دانشگاه‌ها، این پایگاه‌ها در مراکز مشاوره نواحی و مناطق هشتگانه آموزش و پرورش البرز دایر شد.

وی با اشاره به اینکه انتخاب رشته صحیح برای ورود به مراکز آموزش عالی یکی از مهمترین تصمیم های هر فرد در زندگی را تشکیل می دهد، خاطرنشان کرد: برای انتخاب رشته درست وتصمیم گیری صحیح باید از افراد با تجربه و آگاه کمک گرفت.

وی هدف از ایجاد این پایگاه ها ی مشاوره را انجام مشاوره های فردی و نرم افزاری به منظور پیشگیری از فریبکاری مراکز غیر علمی ذکر کرد.

وی بیان داشت: دراین پایگاه ها ۳۰ نفر از مشاوران متخصص و مجرب حوزه آموزش و پرورش استان البرز حضور دارند که با هزینه یک پنجم نسبت به مراکز خصوصی فرآیند انتخاب رشته را انجام می دهند.

فهمیده تصریح کرد: مشاوران آموزش و پرورش بهتر می توانند درتعیین اولویت های رشته شهرها به داوطلبان کنکور کمک کنند.

وی اضافه کرد: پایگاه های انتخاب رشته از ۸ صبح تا ۲۱ آماده ارائه خدمات انتخاب رشته به داوطلبان مجاز به انتخاب رشته در کنکور سراسری ۹۹ هستند.

وی با بیان اینکه دراین پایگاه های انتخاب رشته پروتکل های بهداشتی و فاصله گذاری اجتماعی بطور کامل رعایت می شود،اضافه کرد: مشاوران با ارئه کامل جزئیات انتخاب رشته به داوطلبان می کوشند تا آنها با آگاهی از همه جزئیات انتخاب رشته درستی کنند.

معاون پرورشی و فرهنگی اداره کل آموزش و پرورش البرزادامه داد: برای انتخاب رشته درست که یکی از مهمترین تصمیم های زندگی است باید آگاهانه تصمیم گرفت.

وی یادآورشد: انتخاب رشته در فضایی آرام و ایمن با حداقل هزینه برای داوطلبان انجام می شود.

فهمیده عنوان کرد: والدین به فرزندانشان فرصت دهند تا با بهره گیری از توصیه های مشاوران، رشته دانشگاهی خود را آگاهانه بر اساس علاقه ، نیاز بازار کار و استعداد انتخاب کنند.

وی تاکید کرد: این پایگاه‌ها از دوم تا پنجم مهرماه برای انتخاب رشته کنکور۹۹ در استان البرز فعال شدند.

• درکنکور سراسری ۹۹ در استان البرز ۴۰ هزار نفر شرکت کردند.